‘Ik ben pas geslaagd als mijn kinderen zich vrij in én uit Gaza kunnen bewegen’

Shelter City Deventer biedt de Palestijnse mensenrechtenactivist Mohammed (achternaam blijft geheim) voor drie maanden een veilige haven. In Nederland komt hij op adem, deelt hij zijn verhaal en werkt hij onvermoeibaar door aan een vrije(re) Gazastrook. Mohammed: ‘Gaza is de grootste openluchtgevangenis ter wereld. We moeten en kunnen daar als wereldgemeenschap iets aan doen.’

De groene, stille, prikkelarme tuin van woon- en zorgcentrum Humanitas kan bijna geen groter contrast vormen met zijn dagelijkse leven. Normaal gesproken leeft Mohammed in de hectiek van de Gazastrook: 2,2 miljoen mensen in een gebied ter grootte van de gemeente Emmen, waarvan 70 procent jonger is dan 30 jaar. Een chaotische wereld waarin vrijwel niets vanzelfsprekend in orde is. ‘We hebben 8 uur per dag elektriciteit. Soms van 6 tot 14 uur, soms later. En geen centrale watervoorziening. Het is een dagelijkse puzzel om alle elektronica op te laden van het gezin en de juiste hoeveelheid water te pompen en te gebruiken als er elektriciteit is, zodat we warm kunnen douchen. Je bent continu bezig om te zorgen dat je gezin van alle basisbehoeften is voorzien. Om nog maar te zwijgen over zaken als benzine of medicijnen.’

Bewegingsvrijheid

Het zijn de minste zorgen van de 40-jarige vader van vier, maar exemplarisch voor de situatie in Gaza. Het Palestijnse gebied -ingekapseld tussen zee, Israël en Egypte- is sinds 2007 volledig geïsoleerd van de rest van de wereld. Sinds Hamas de verkiezingen wonis het officieel ‘vijandelijk gebied’ van Israël, met als gevolg dat alle grenzen door Israëlische militairen bewaakt worden. Goederen en mensen mogen  slechts bij hoge uitzondering (en na een enorme bureaucratische route) het gebied verlaten. Met schrijnende gevolgen voor Palestijnse burgers. ‘Jongeren krijgen geen toestemming om te studeren aan goede universiteiten, de economie stagneert doordat de import en export van goederen ongelofelijk ingewikkeld is, toegang tot goede medische zorg is complex en zelfs familiebezoeken aan de andere Palestijnse gebieden is vaak niet mogelijk. De Gazastrook is de grootste openluchtgevangenis ter wereld.’

Veldwerker

De wanhoop is groot. Vele duizenden jongeren willen de uitzichtloosheid van het isolement, de continue geweldsdreiging en de vastgelopen politieke situatie ontvluchten. Via gevaarlijke vluchtroutes in Egypte, of gammele bootjes op de Middellandse zee. Mohammed begrijpt ze, maar weigert zelf definitief te vertrekken. ‘Dat zou een persoonlijke oplossing zijn, maar geen oplossing voor mijn land.’ Die oplossing probeert hij te creëren als veldwerker voor Gisha, een onafhankelijke Israëlische non-profitorganisatie die opkomt voor de mensenrechten in Gaza. ‘Ik verzamel en publiceer persoonlijke verhalen. Van vissers die hun handel zien opdrogen door bureaucratische rompslomp tot studenten die hun toekomst zien vervliegen. Daarnaast regelen we reisvergunningen en voeren we rechtszaken om vrijheden terug te winnen. Zo zorgden we er bijvoorbeeld voor dat Israël werd verplicht de criteria om de grens te passeren openbaar te maken, zodat mensen zich eraan konden houden. Eerder waren die geheim. Het zijn kleine stapjes, maar we komen verder.’

Gevaar

Het werk brengt continu gevaar met zich mee. Als Palestijn in dienst van een Israëlische organisatie,  komen de risico’s van alle kanten. ‘Ik ben meerdere keren opgepakt en verhoord  door zowel de  Israëlische veiligheidsdienst Shabaq als Hamas die me beide niet vertrouwen omdat ze denken dat ik een gevaar ben . Ik word gediscrimineerd door mensen uit mijn eigen gemeenschap. Het is zwaar’, vertelt Mohammed. ‘Maar ik strijd alleen voor vrijheid van burgers in de Gazastrook. Daarvoor werk ik graag samen met gewone Israëliërs, Palestijnen en allerlei internationale organisaties. Mijn doel is vrijheid. Ik ben pas geslaagd als mijn kinderen vrij in en uit Gaza kunnen bewegen.’

Shelter City

Die missie zet hij tot december voort vanuit Deventer, dat hem vanuit het Shelter City programma van Justice and Peace Den Haag een plek biedt om veilig op adem te komen. ‘ Shelter City biedt een veilig onderkomen voor mensenrechtenactivisten die bedreigd worden in hun eigen land. De begeleider van Mohammed is Johan Kuiper. Hij geeft aan: “Bij de activiteiten die Mohammed in Deventer onderneemt  zijn naast individuen de gemeente, Saxion, het Etty Hillesum Lyceum , Woon- en Zorgcentrum Humanitas en een groot aantal organisaties op wijk- en stedelijk niveau betrokken. Deventer is daarvoor een logische plek. Het heeft van oudsher een internationale blik, een multiculturele samenleving en een grote betrokkenheid met de wereld. Het is mooi om Mohammed en daarmee de internationale mensenrechten een podium te bieden en te ondersteunen. Daartoe wordt ook het evenement “Geef mensenrechten de ruimte” begin december georganiseerd”.

Wereldgemeenschap

Naast werken in de tuin van Humanitas volgt Mohammed trainingen en werkt hij aan zijn netwerk in Nederland. Telefonisch regelt hij nog steeds de uitreisvergunningen in zijn thuisland. Maar het meest geïnspireerd raakt hij door de natuur rond Deventer en door de gesprekken en discussies met maatschappelijke organisaties en studenten op Saxion en het Etty Hillesum Lyceum. ‘Het is mooi om jonge mensen mijn verhaal te vertellen en kennis bij te brengen over het Midden-Oosten. Ik kan laten zien dat we niet in gescheiden werelden leven. De uitdagingen voor ‘gevangenis’ Gazastrook zijn ook uitdagingen voor de wereldgemeenschap. Met zijn allen kunnen en moeten we er iets aan doen. En ik hoop dat jonge mensen daarin het verschil kunnen maken.’

Dit artikel werd gepubliceerd in opdracht van Deventer Marketing in november 2021.

Interview laten schrijven voor jouw organisatie?

Ben jij op zoek naar een tekstschrijver voor een geschreven interview? Persoonlijke, boeiende of inspirerende verhalen met medewerkers, klanten of andere belangrijke mensen? Ik kijk graag wat ik voor jouw organisatie kan betekenen.  Bel, mail, app of stuur een bericht en ontdek de mogelijkheden. Eerst meer weten? Lees dan meer over mijn interviews.