Hij was maandenlang de enige muzikant die ‘gewoon’ zijn werk kon blijven doen. Stadsbeiaardier Bauke Reitsma over zijn favoriete muziek en troost bieden tijdens COVID-19…

Bauke Reitsma brengt Sweelinck en Hazes samen op historisch instrument

Deventer – Bauke Reitsma grijpt naar zijn trillende broekzak. “Ah, dit is vast… ja, hoor.” Hij draait zijn smartphone en toont een WhatsApp-berichtje. Een buurtbewoner heeft genoten van de muziek vandaag en laat dat even weten. “Dat gebeurt hier vaak. Leuk is dat. Deventer luistert goed naar de klokken.’’

Beroemde musici

De Amersfoorter stapt al vertrouwd rond op de Lebuïnustoren, waar hij sinds januari iedere vrijdag en zaterdag te vinden is. De nieuwe stadsbeiaardier, opvolger van Jan Willem Achterkamp, geniet van het uitzicht én het bijzondere carillon. “Ik meen het als ik zeg dat Deventer één van de beiaarden is die ik per se wilde bespelen. Deze stad en kerk hebben een grote muzikale geschiedenis.’’

Reitsma kijkt om zich heen. “Jan Pieterszoon Sweelinck, één van de grondleggers van de barokmuziek, zette hier zijn eerste stapjes, net als Johann Adam Reincken. Die laatste zou later in zijn leven een jong Duits orgeltalent inspireren, die luisterde naar de naam Johann Sebastian Bach. Er is dus een directe lijn tussen Bach en Deventer. Dat is toch bijzonder?’’

Unieke klokken

Terwijl beneden horecaondernemers eindelijk hun terrassen opbouwen, neemt Reitsma enthousiast plaats achter de toetsen. Handen en voeten vliegen over de toetsen. Hard, zacht, snel, langzaam. Een fascinerend schouwspel van bewegende kabels, klepels en hamers creëert een harmonieuze melodie van Vivaldi.  

Deze plek doet zijn beiaardiershart sneller kloppen. Het carillon in de Deventer toren is namelijk uniek in de wereld. “Dit is de oudste Hemonybeiaard ter wereld’’, vertelt Reitsma nadat hij klaar is. “De gebroeders Hemony goten als eerst een zuiver gestemd klokkenspel, midden 17^e eeuw. Kijk, zie je die grote klok met inscripties? Die klonk al in 1647 door de stad. Ik ben best trots dat ik dit nu mag bespelen.’’

Die leeftijd klinkt ook door in de klank, meent hij. “De klokken zijn gestemd in middentoonstemming, zoals in die tijd normaal was. De heldere klanken van dit carillon passen perfect bij muziekstukken van componisten als Sweelinck. Daarom breng ik die vaak terug in mijn optredens. Een modern carillon, zoals bijvoorbeeld in Almere, is veel geschikter voor romantiek en ronde tonen.’’

“Ik meen het als ik zeg dat Deventer één van de beiaarden is die ik per se wilde bespelen. Deze stad en kerk hebben een grote muzikale geschiedenis.’’

Bach en Hazes

Hoewel de (muzikale) historie van Deventer Reitsma inspireert, haalt hij de meeste inspiratie uit de inwoners. “Ik ben geen beiaardier die iedere dag anoniem de toren op loopt, zijn trucje doet en vertrekt. Een klokkentoren is een baken, een middelpunt in een stad of dorp. Ik vind dat een beiaardier ook middenin de samenleving moet staan en zijn spel moet afstemmen op de stad en de mensen.’’

Reitsma combineert zijn carillonspel dan ook graag samen met zang, dans of poëzie, zoals bijvoorbeeld bij de juniconcerten in Bathmen. Dat vraagt ongekende flexibiliteit en veelzijdigheid. Gelukkig ziet de beiaardier dat als zijn grote kracht. “Ik speel met alle liefde Bach, maar geniet ook van Bohemian Rhapsody of Radiohead. Vandaag speelde ik bijvoorbeeld Zing, Vecht, Huil, Bid, Lach, Werk en Bewonder en Laat me van Ramses Shaffy. Maar ik speel ook graag in op de actualiteit. Toen Aart Staartjes overleed speelde ik de tune van Sesamstraat en Dood zijn duurt zo lang van Tommy. En na de dood van Liesbeth List het beroemde Pastorale.’’

En een andere favoriet van Reitsma? “Ik vind het mooi om nummers van André Hazes om te zetten voor de beiaard. De melodielijnen zijn natuurlijk eenvoudiger dan in klassieke stukken, maar het effect op de luisteraar is minstens even groot.’’

Prominente speler

Wees dus niet verrast als je tijdens een stadswandeling ineens je favoriete meezinger uit de historische klokkentoren hoort komen. Sterker nog, Reitsma hoopt dat je er zelf om zal vragen. “Ik hecht veel waarde aan appjes van omwonenden en persoonlijke gesprekken en waardeer het als iemand me aanspreekt op straat met een verzoeknummer. Door de coronamaatregelen is de kennismaking met de mensen in Deventer en Bathmen nog wat beperkt geweest, maar ik hoop de komende maanden veel mensen te spreken en te leren kennen. Zo hoop ik hier uit te groeien tot een prominente speler in het culturele leven.’’

Dit artikel werd gepubliceerd in juni 2020 namens Deventer Marketing.

Interviews voor jouw bedrijf of organisatie?

Ben jij op zoek naar een tekstschrijver voor een geschreven interview? Persoonlijke, boeiende of inspirerende verhalen met medewerkers, klanten of andere belangrijke mensen? Ik kijk graag wat ik voor jouw organisatie kan betekenen.  Bel, mail, app of stuur een bericht en ontdek de mogelijkheden. Eerst meer weten? Lees dan meer over mijn interviews.